O gminie

Gmina Grunwald

Swoją nazwę wzięła od słynnej miejscowości położonej na jej terenie, chociaż siedziba Urzędu Gminy mieści się w Gierzwałdzie. Teren jest tu pofałdowany, wyrzeźbiony przez lodowiec. Krajobraz jest w większości rolniczy, z niewielkimi kompleksami leśnymi. We wschodniej części leży jezioro Mielno, wąskie i długie, o ciekawej linii brzegowej. Wschodnią granicę gminy w większości stanowi rzeka Drwęca, która tu bierze swój początek w okolicy miejscowości Omin. Miejsce warte obejrzenia, ponieważ rzeka wypływa z kilku wysiękowych źródeł położonych na zboczu malowniczej dolinki. W czasach przedkrzyżackich teren ten zamieszkiwany był przez pruskie plemię Sasinów. Na obszarze gminy zachowało się wiele interesujących zabytków jak kościoły w Rychnowie, Kiersztanowie, Dylewie, Gierzwałdzie czy Stębarku. Oprócz budowli sakralnych uwagę zwracają pałace i dwory, z których najciekawsze są w Pacółtowie, Kiersztanowie, Rychnowie, Tymawie i Grunwaldzie. Nie zachował się niestety piękny pałac rodziny von Rose w Dylewie, ale pozostał po nim wspaniały park z ciekawą architekturą i roślinnością, dziś trochę zaniedbany. Oczywiście największą atrakcją są tu pola Bitwy Grunwaldzkiej z pomnikami i muzeum. Corocznie w weekend przypadający w połowie lipca zjeżdżają się tu bractwa rycerskie z całej Europy, aby wziąć udział w inscenizacji odtwarzającej to historyczne wydarzenie. W ostatnich latach przedstawienie to przyciąga kilkadziesiąt tysięcy widzów. W 1914 r. południową część gminy dosięgły działania wojenne. Ze wzgórza we Frygnowie bitwą z wojskami rosyjskimi dowodził niemiecki marszałek Paul von Hindenburg. Po tych wydarzeniach pozostało w okolicy kilka cmentarzy, z których największy znajduje się w Mielnie. Turyści mogą tu znaleźć warunki do wypoczynku w kilku gospodarstwach agroturystycznych.

Położenie geograficzne

Gmina Grunwald zajmuje powierzchnię około 180km², położona jest w środkowej części województwa warmińsko-mazurskiego, w powiecie ostródzkim. Gmina jest typowym dla tego regionu obszarem o charakterze rolniczo-tursytycznym. Na terenie gminy położonych jest 36 miejscowości (20 sołectw). Gmina nasza sąsiaduje bezpośrednio z gminami: Dąbrówno, Kozłowo, Ostróda i Olsztynek.

Pod względem fizjograficznym teren gminy Grunwald zajmuje wschodni skłon Garbu Lubawskiego. W krajobrazie dominuje falista wysoczyzna morenowa zbudowana na większości obszaru gminy głównie z gliny zwałowej, a w części wschodniej i południowo-wschodniej gminy z dużym udziałem piasków i żwirów lodowcowych. Od Rychnowa poprzez Frygnowo do Mielna przebiega pasmo sandru o charakterze falistym do równinnego. Budują go pisaki, miejscami piaski ze żwirem. Wschodnia granica gminy również znajduje się na skraju rozległego sandru. Na wschód od Gierzwałdu i na zachód od Łodwigowa w krajobrazie góruje pagórkowata morena czołowa o zmiennej budowie geologicznej z przewagą piasków i żwirów. Obszary wysoczyznowe przecięte są dolinami rzecznymi. W morfologii najbardziej zaznacza się dolina rzeki Drwęcy i Grabiczki (północna część gminy). Przedłużeniem doliny Drwęcy w kierunku południowym jest rynna sublokacyjna, w której znajdują się jeziora Omin Wielki i Mały, jezioro Tymawskie oraz jezioro Mielno. Najwyższe partie terenu znajdują się w południowej części gminy i na wschód od Gierzwałdu, z wysokościami rzędu 220-230 m n.p.m. W części środkowej przeważają rzędne 180 – 200 m n.p.m., a w części północnej 155 -180 m n.pm. W części północno-wschodniej, w dolinie Drwęcy, wysokości są rzędu 103-105 m.

Obszar leży w syneklizie perabałtyckiej platformy wschodnioeuropejskiej, w pobliżu niecki brzeżnej paleozoicznej platformy zachodnioeuropejskiej. Łączna miąższość skał osadowych, osadzonych w trzech erach geologicznych: paleozoicznej, mezozoicznej i kenozoicznej, może wynosić około 2 – 2,5 km. Poniżej zalega prekambryjskie podłoże krystaliczne. Od powierzchni występują osady czwartorzędowe (głównie epoki lodowcowej), wśród których dominują gliny zwałowe, przewarstwione piaszczystymi osadami wodnolodowcowymi.

Lasy na terenie gminy stanowią około 20% jej powierzchni całkowitej, około 71% stanowią użytki rolne, 2 % to jeziora. Gmina Grunwald położona jest na obszarze funkcjonalnym „Zielone Płuca Polski”. Część obszaru gminy Grunwald została zakwalifikowana w sieci ECONET jako obszar węzłowy o znaczeniu międzynarodowym. Zachodnia część gminy wchodzi w skład otuliny i samego Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich.

Warunki klimatyczne regionu Warmii i Mazur uwarunkowane są ścieraniem się wpływów klimatu morskiego i kontynentalnego. Teren gminy Grunwald jest klasycznym tego przykładem. Klimat cechuje duża zmienność zjawisk pogodowych. Nasłonecznienie jest tutaj mniejsze niż w innych rejonach kraju. Liczba dni pochmurnych wynosi od 140 do 160. Charakterystyczny jest krótszy okres wegetacji, duża wilgotność powietrza oraz występowanie silnych wiatrów. Średnia temperatura powietrza z wielolecia 1951-1990 wynosiła około 6,5 C. Długość okresu bezmroźnego wynosi około 125 dni, podczas gdy na innych terenach Polski dochodzi do 190 dni. Roczna suma opadów waha się od 590 do 690mm. Obszar zdominowany jest przez wiatry zachodnie i północno-zachodnie.Gmina Grunwald z uwagi na malownicze tereny staje się również atrakcyjna turystycznie w ramach Związku Stowarzyszeń „Kraina Drwęcy i Pasłęki” na terenie gminy oznakowywano w sposób profesjonalny szlaki turystyki pieszej i rowerowej, które ilustruje mapa znajdująca się w załącznikach Strategii. Jest to kolejna alternatywa dla samej gminy
i przede wszystkim jej mieszkańców.